Kunstmanifestatie
25 augustus 2009 t/m 16 november 2009
Met twintig kunstwerken van internationale, hedendaagse kunstenaars onderzoekt Different Places- Different Stories van eind augustus tot eind november 2009 de spannende relatie tussen kunst en openbare ruimte.
Sinds het eerste 'Skulptur Projekte Münster' in 1977 heeft tijdelijk aanwezige kunst in de openbare ruimte haar eigen plaats als tentoonstellingsmodel veroverd. De status van het nieuwe is stukje bij beetje ingeruild voor een door het publiek zeer gewenste dynamiek, waarbij het op zoek gaan naar kunstwerken samen valt met het bewust ontdekken van nieuwe, onbekende plaatsen - zowel in een stedelijke als landschappelijke omgeving.
Kunst in de context van de openbare ruimte ziet zich ongetwijfeld blootgesteld aan bijzondere uitdagingen en vragen. Ze beweegt izch immers buiten de traditionele kaders op een onzeker, slechts moeilijk te begrijpen terrein van wisselende relaties en functies. Gekenmerkt door bepaalde doeleinden, samenhang in het gebruik en efficiënte, lijkt de openbare ruimte soms tot haar grenzen belast. Verstrekkende, maatschappelijke en stedenbouwkundige veranderingen zorgen voor een voortdurende vernieuwing van de samnehang van de openbare ruimte. En in een anhoudende versnelling van alle informatie en waarneembare processen wordt de fysiek concrete ruimte blootgesteld aan een toeneemende versplintering en virualisering.
Different places- different stories wil vooral de mogelijkheden van deze ruimte als plaats voor een intensief artistiek experiment onderzoeken. Sterker nog dan de klassiek esthetische ideeën, biedt het tijdelijke gebruik van plaatsen als ondergrondse parkeergarages, pleinen, parken, winkelcentra, kerken en ruimtes op vliegvelden subtiele mogelijkheden normatieve structuren en traditionele verwachtingspatronen met betrekking tot de verschijningsvorm van kunst in de openbare ruimte te doorbreken.
De bijdragen van de voor Different places - different stories uitgenodigde kunstenaars onststonden voornamelijk in een directe relatie tot de situatie ter plekke en de specifieke context van deze plaatsen. Ook worden er werken getoond, waarvan een vroeger ontwerp al bestond, maar die in andere ruimtelijke omgevingen echter compleet nieuwe effecten en betekenissen blootleggen. Genre en plaats van de bijdrage aan het project werden in het algemeen door de kunstenaars zelf uit gekozen en in een nauwe samenwerking met de plaatselijke partners in het project uitgevoerd.
De artistieke werken benaderen ruimte en plaats middels een veelheid van strategiën en uitgangspunten. Ze zijn de krisitallisering van complexe contexten waarin culturele, sociale en historische factoren thematische referenties en betekenissen ontwikkelen. In hun concrete ruimtelijke verwijzing laten ze een kader ontstaan dat levendig is en in staat is tot een dialoog en dat de sfeer van de openbare ruimte in een verrrassende en onverwacht andere samenhang laat verschijnen. Alledaagse situaties en vertrouwde omgevingen verschijnen in een nieuw licht, laten nieuwe perspectieven ontstaan en genereren in de openbare ruimte een beleving van het culturele in ruimere zin.
Tot hier vervult Different places- different stories zeker alle verwachtingen die men kan hebben van een moderne reflecterende aanpak. Bovendien heeft het project zich onderworpen aan voorwaarden die ondanks alle moeite bij het vaststellen van het concept, de keuze van de kunstenaars en de public relations een onmiskenbaar eigen toegevoegde waarde gecreëerd hebben.
Different places - different stories vond plaats in een grote regio aan de Nederrijn, die grensoverschrijdend elf grote en kleinere gemeenten in Nederland en Duitsland met elkaar verbindt, geleid door een team van Duitse en Nederlandse curatoren, wier opvattingen - tegen alle verwachtingen in - door duidelijk verschillende culturele socialisatie gekenmerkt worden. Ook al wil men het begrip van regionaliteit in het kader van internationaal belangrijke kunst niet laten gelden, de culturele herkomst van kunstenaars en kunstintermediairs speelde vaak niet alleen een bijrol in de meer dan anderhalf jaar durende voorbereiding, die verschillende stadia in de voortgang doorliep en lang open liet over welk totaalbeeld men het eerst zou worden.
Des te verrassender is het resultaat. Ondanks het risico van lokale weerstand, grijpt geen enkel werk terug op een makkelijk formalisme. De knipoog, maar ook de provocatie van menig werk sluit naadloos aan bij de 'gecompliceerdere complexiteit', omdat bij alle verschil in de taal van de kunstwerken een ding in ieder geval gelukt is: de essentie van de openbare ruimte te treffen.
