Manifestatie
2 mei 2002 t/m 1 oktober 2002

Psychiatrie heeft in Venray een historie van bijna 100 jaar. De Waan, een manifestatie over kunst en psychiatrie, staat hier nadrukkelijk bij stil. In een indrukwekkende historische ambiance, gevormd door monumentale gebouwen van het voormalig psychiatrisch ziekenhuis St. Anna, verbeelden 17 vooraanstaande kunstenaars uit binnen- en buitenland met installaties een eeuw psychiatrische zorg.
De kunstenaars geven met hun werken antwoord op de vragen als ‘wat is gek’, ‘wie is gek’ en ‘wanneer ben je gek’.
Omdat voor kunstenaars ‘gek zijn’ een volstrekt andere lading heeft dan voor de ‘normale mens’, wordt de bezoeker van De Waan, dwalend door de monumentale gebouwen en over het terrein, steeds weer geconfronteerd en verrast met elementen van een psychiatrisch bestaan. Respect en eerbetoon aan de psychiatrie zijn de uitgangspunten van en voor de kunstenaars. De Waan wil ook aanzetten tot een bewustwordingsproces: de bezoeker prikkelen om opnieuw na te denken over de vraag ‘wat is gek’ en ‘hoe gaan we in de toekomst om met psychiatrische patiënten’. De Waan zal op die manier ook een bijdrage leveren aan een andere beeldvorming over psychiatrie en psychiatrische patiënten.
De 17 internationale kunstenaars: Marina Abramovic, In Ho Baik, Jacob Bee, Kees Bierman, Martin uit den Bogaard, Krien Clevis, Andreas Hetfeld, Jinran Kim, Mathieu Knippenbergh, Reinier Kurpershoek, Atelier van Lieshout, Adriaan Nette, Yang Shaobin, Lu Shengzong, Chiharu Shiota, Ulay, Peter Welz

Tentoonstelling Odapark
Het Theehuis in het Odapark in Venray is tijdens De Waan het decor van een indrukwekkende solotentoonstelling van Willem van Genk. Deze als schizofreen en paranoïde gediagnosticeerde kunstenaar geeft de bezoeker een zeer persoonlijke inkijk in zijn leven.

Het regiopaviljoen
Het regiopaviljoen is gevestigd op het St. Annaterrein in ‘paviljoen M’. Het is ingericht door zeventien kunstenaars uit de regio. Ze laten zich inspireren door de sfeer van het St. Annaterrein en de verlaten kamertjes in het leegstaande gebouw.
De 17 kunstenaars uit de regio: Willy van Bakel, Lenie Bartels, Ruud van Beele, Anna Berendsen, Anja Cox, Huub Crouzen, Marieke Dorenbosch, Tineke Hellinga, Marieke Jacobs, Anna Haeyen, Pepijn de Jonge, Stan Notenboom, Luis Penin, Sjef van Pol, Guus Siebert, Piet Siebers en Maria Vennekens.

Activiteiten in de regio
Naast de internationale tentoonstelling in Venray, is er tijdens de manifestatie nadrukkelijke inbreng uit de regio. Amateurs en professionals uit Noord-Limburg zijn uitgenodigd en uitgedaagd hun beleving van of omgang met psychiatrie vorm te geven door middel van beeldende kunst, literatuur, theater, fotografie/film, muziek, art brute en historie. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal bijzondere activiteiten, voordrachten, exposities, voorstellingen en rondleidingen.
Beeldende kunst: ‘De Waan voorbij’ in galerie De Lochting, ‘Genio e Follia’ in het museum van Bommel van Dam en Jean-Marie Biwer in galerie Bastiaans in Boxmeer.
Literatuur: Landelijke schrijfwedstrijd ‘Hoe raadselig de geest’, Reizende expositie ‘Te gek voor woorden’, Poëtisch kunstwerk met klinkende gedichten in het Berceau, Schrijversmiddagen in de regio en Steyl 2 Poëzie.
Theater: ‘Een kamer voor jezelf’ door Gerrie Abels, ‘Retour’ door Gon ter Laare, ‘De Hoer en de Moordenaar’ door Volksopera Amsterdam, ‘School for fools’ door Formalny Theatre uit St. Petersburg en ‘Yvonne, prinses van Bourgondië’ door stichting educatief theater.
Fotografie/Film: ‘De idioot in bad’ naar het gedicht van Vasalis, billboards van ‘A demand of identity’ door Mijntje Wismans, overzichtstentoonstelling van Rees Diepen in het Limburgs museum en het fotopaviljoen op het St-Anna terrein waar foto’s en films te zien waren van onder anderen Stephan Vanfleteren.
Muziek: Nederlands Blazers Ensemble samen met mensen van de muziektherapie en het muziekstuk ‘Waan-Momenten’ door Nard Reijnders. Ook waren er klapstoelconcerten, een voorstelling ‘Satie, raar of geniaal’, ‘Zondagmiddagconcerten’ door fanfares. Ook was er de uitvoering door het Venrayse kamerkoor Collegium Vocale.
Art Brute: ‘Kunst Werk Plaats Venray’, ‘Toon je kunst: buitengewoon bijzonder!’, ‘Met hart en ziel’, ‘Het vizier op de Waan’ en ‘Hersenpan’ door DAC Venray.

Historie
In het kader van de historie was er het initiatief van Stichting Stadspark om het boekje ‘Wandeling door het gesticht’ uit te geven. Er waren rondleidingen over het terrein van St. Anna waar veel verteld werd over de gebouwen en het verleden. Twan van Els, Harrie Vriens en Gerard Lucassen gaven dialezingen. Ook werd er een film gemaakt: ‘Beelden van een monument van zorg’.
De 'Ald Prinsen Kompanie Veulen' knapte het berceau op.
'Stichting Kruisen en Kapellen' groef samen met 'Schutterij Sint Anna' het altaar op dat sinds 1955 op Sint Anna begraven lag.
Stichting Stadspark organiseerde een informatiebijeenkomst voor de toekomstplannen van het Annaterrein.

Kortom, de kracht van de manifestatie was enorm. Er was sprake van vernieuwende kunst, laagdrempelige cultuur voor een groot publiek, talloze educatieve momenten, een ontmoeting tussen amateurs en professionals, regionale samenwerking, discussie, aandacht van landelijke pers en veel durf van kunstenaars om het thema psychiatrie op een zeer bijzondere manier te verbeelden.